Μόδα 3: Η παραδοσιακή ενδυμασία των ανδρών Kalasha

Η παραδοσιακή φορεσιά ενός σημαντικού άνδρα Kalash ονομάζεται namusi moch, και χρησιμοποιώντας τις περιγραφές του Ντάρλινγκ, αποτελείται από διάφορα κομμάτια με διαφορετικό συμβολισμό το καθένα. Το μάλλινο καπέλο Chitrali με το λοφίο ή cheish (σύμβολο εκτέλεσης λεοπάρδαλης ή ανθρωποκτονίας) και το χαλαρό μάλλινο παντελόνι φτιαγμένο από μαλλί λευκού προβάτου, που ονομάζεται bhut ή boot (το σύμβολο της συμμετοχής του στην growei (την ιερή κοινότητα ανδρών Kalash). Οι ζώνες που ονομάζονταν σούμανς γύρω από το στήθος του, σύμβολο τιμής και οι γιρλάντες σπόρων βερίκοκου που ονομάζονταν jajey ghu γύρω από το λαιμό του είναι σύμβολα κύρους. Τα μοκασίνια από markhor (shara kandali kalun), φοριούνται μόνο από σημαντικούς άνδρες που έχουν οργανώσει γιορτές μεγάλης αξίας (όπως ένα biramor) ενώ οι puttees γύρω από τις γάμπες του είναι υφασμένες με σύμβολα κέρατων από τα ιερά αρσενικά κατσίκια (Darling 1979: 186).

Το παραδοσιακό μάλλινο ρούχο των ανδρών αποτελείται από τρία κομμάτια. Ένα μάλλινο φαρδύ παντελόνι που ονομάζεται bhut ή boot, ένα μάλλινο ένδυμα από επάνω και ένα καπέλο Chitrali. Οι κτηνοτρόφοι φορούν ένα μάλλινο παντελόνι που το ονομάζουν sualak (shualak) και ένα μανδύα από μαλλί κατσίκας που ονομάζεται ghui ή walghui. Σε σημαντικές περιπτώσεις εξακολουθούν να φοριούνται ακόμη και σήμερα ρόμπες από μετάξι και μπροκάρ ως σημάδια εξουσίας, ενώ ζώνες ή pattis διαφόρων τύπων, μήκους και χρωμάτων χρησιμοποιήθηκαν διαχρονικά από άντρες. Διαφορετικές μελέτες δίνουν διαφορετικούς όρους για τα διάφορα κομμάτια του παραδοσιακού ενδύματος για άνδρες (Sheikh 2013: 115) 1

Σακάκι: Το παραδοσιακό σακάκι ήταν φτιαγμένο από μαλλί (σε απλή ύφανση με στρίφωμα), μερικές φορές με κεντημένες διακοσμήσεις στους ώμους και ένα περίγραμμα Kao'shelak πάνω από το μανίκι. Έχει πάψει να χρησιμοποιείται τα τελευταία 35 χρόνια. Ο Peter Parkes είχε ένα τέτοιο μπουφάν, που είναι τώρα στο μουσείο της Οξφόρδης. Πριν από 55 χρόνια, ένας άντρας στο Rumbour φορούσε παρόμοιο μπουφάν, αλλά με διαφορετικό κόψιμο. Είχε πολλά κοψίματα και οι Kalash έλεγαν ότι αυτό αγοράστηκε από τους Nuristanis. Θυμούνται ακόμη, ότι παλαιότερα όταν έκανε πολύ κρύο οι άντρες φορούσαν γιλέκα από δέρμα κατσίκας με τρύπες για τα χέρια. Αργότερα άρχισαν να φορούν τα μάλλινα σάλια από το Chitral. Σήμερα οι άντρες προτιμούν τα παλτά που φτιάνονται στα εργοστάσια τα οποία αγοράζουν καινούργια ή μεταχειρισμένα από τα καταστήματα. Επίσης δημοφιλές είναι το μάλλινο Chitrali παλτό με πολύ μακριά μανίκια, αλλά είναι πολύ ακριβό για τους περισσότερους άντρες Kalash.

 

Παλτά Brocade: Για τις τελετές στα φεστιβάλ, οι σημαντικοί άντρες μερικές φορές φορούν το παλτό Tja'park, ένα λαμπερό μακρύ παλτό από συνθετικό μπροκάρ σε έντονα χρώματα με χρυσά ή ασημένια σχέδια. Τέτοια παλτά χρησιμοποιούνται επίσης συχνά στις κηδείες. Το φορούν στον νεκρό πάνω από τα άλλα ωραία ρούχα για να τον τιμήσουν.

Γιλέκα: Εσωτερικά οι περισσότεροι άντρες φορούν ένα βαμβακερό γιλέκο με τσέπες για χρήματα, δελτίο ταυτότητας κ.λπ. Παντελόνι: Τα παραδοσιακά παντελόνια (Boodt) είναι κατασκευασμένα από λευκό μαλλί. Σήμερα αυτά τα παντελόνια δεν χρησιμοποιούνται παρά μόνο για την γιορτή έναρξης ενηλικίωσης των αγοριών, αλλά και από μερικούς ηλικιωμένους σε γιορτές. Πολλοί άνδρες όλων των ηλικιών τα φορούν, όταν κάνει πολύ κρύο το χειμώνα.

Είναι κατασκευασμένο με στημόνι απλής ύφανσης. Το στημόνι βρίσκεται στην κορυφή της δεύτερης τρύπας του αργαλειού για τα ανδρικά παντελόνια και στην κορυφή της πρώτης τρύπας για τα παντελόνια των αγοριών. Για το παντελόνι του αγοριού υφαίνουν ένα μακρύ κομμάτι ενώ για το ανδρικό παντελόνι φτιάχνουν δύο κομμάτια με πλατιά χρωματιστά περιθώρια και μακριά κρόσσια. Όσον αφορά το παντελόνι του αγοριού, το κομμάτι διπλώνεται στη μέση, κόβεται και χωρίζεται στα δύο. Για τα ανδρικά παντελόνια, τα δύο κομμάτια ράβονται μαζί και στις δύο πλευρές. Η κακή πλευρά των ορίων της ένωσης των δύο τμημάτων στρέφεται προς τα έξω.

 Κολάν: Το χειμώνα πολλοί άντρες φορούν το Kuta'wati, τα υφασμένα κολάν, που είναι επίσης μέρος της φορεσιάς για τα αγόρια όταν είναι ντυμένα με το παραδοσιακό παντελόνι. Τα κολάν είναι κατασκευασμένα σε απλή ύφανση και καταλήγουν σε χρωματιστά κρόσσια. Τα τελευταία τρία τμήματα του υφάσματος είναι παχιά γιατί όταν αφαιρεθούν από τον αργαλειό, τα λεπτά νήματα του στημονιού πλέκονται σε περίπου 16 πλεξούδες, που ράβονται μαζί με μια μακρά πλεκτή κορδέλα, ώστε να σφίγγει το κολάν γύρω από το πόδι. Η περιέλιξη ξεκινά από τον αστράγαλο και τελειώνει κάτω από το γόνατο.

Shalwar-Kameez: Το Shalwar-Karneez φοριέται από τους περισσότερους άνδρες στο Πακιστάν. Είναι κυρίως κατασκευασμένο από συνθετικό βαμβάκι, το οποίο το καθιστά εύκολο να πλυθεί και να στεγνώσει χωρίς σιδέρωμα. Η χαλαρή κοπή του, το καθιστά πολύ άνετο στη χρήση. Δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι αυτό το ρούχο άρχισε να χρησιμοποιείται , τόσο από τους άνδρες όσο και από τα αγόρια Kalash - μόλις η οικονομία του χρήματος εισήλθε στην κοινωνία των Kalash. Στα σχολεία χρησιμοποιούν σχολικές στολές. Σκούρο μπλε shalwar-kameez με μαύρα καπέλα με κόκκινη ημισέληνο ή ένα διαμάντι πάνω στην κορυφή. «Τώρα ντύνονται όπως όλα τα άλλα αγόρια της χώρας που πηγαίνουν σχολείο». Η σχολική στολή συμβολίζει, ότι τα αγόρια στο σχολείο αναπτύσσουν ταυτότητα ως πολίτες του Πακιστάν, εκτός από την ταυτότητα των Kalash. Ο γύρω κόσμος μπαίνει στις κοιλάδες, αλλά και στο μυαλό των Kalash.2

1 Shabnam Bahar Malik, 2015, Traditional Costumes of the Kalasha Kafirs of Chitral, 

2 Sperber Glavind, Brigitte, 1990. Kalash: Dresses, Body Decorations and Textile Techniques. In Proceedings of the Second International Hindu Kush Cultural Conference, pp 32-35