Kalash : Ένας διαιρεμένος κόσμος [Onjesta – Pragata]

 Kalash : Ένας διαιρεμένος κόσμος [Onjesta – Pragata]

Sperber Glavind, Brigitte, 1990. Kalash: Dresses, Body Decorations and Textile Techniques. In Proceedings of the Second International Hindu Kush Cultural Conference,

Ο κόσμος των Καλάς χωρίζεται θρησκευτικά σε δύο σφαίρες, την  Onjesta και την Pragata (από ανθρωπολόγους μεταφρασμένο σε "καθαρό" και "μη καθαρό, ακάθαρτο").

Οι θεοί, τα ψηλά βοσκοτόπια (ο κόσμος των νεράιδων), οι κατσίκες και οι άντρες ανήκουν στη σφαίρα της Onjesta.

Η θέση της γυναίκας

Η Pragata είναι η σφαίρα των γυναικών και των δραστηριοτήτων τους, συμπεριλαμβανομένου του αργαλειού. Οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα «ακάθαρτες» Pragata,  όταν γεννούν ή έχουν έμμηνο ρύση. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, μένουν στο Bashali - ένα συγκεκριμένο σπίτι και περιοχή μόνο για τις γυναίκες, όπου μπορούν μείνουν μακριά από τη σκληρή καθημερινή εργασία.

Πριν επιστρέψουν από το Bashali, οι γυναίκες πρέπει να εξαγνιστούν πλένοντας το σώμα , τα μαλλιά , τα ρούχα τους καθώς και όλα τα πράγματα που θέλουν να βγάλουν από εκεί.

Σε σύγκριση με τον μουσουλμανικό κόσμο, οι γυναίκες των Kalash, έχουν  περισσότερο ισχυρή και ελεύθερη θέση.

Οι άνδρες μαζί αποφασίζουν τις υποθέσεις της κοινότητας στο σύνολό της. Αν και συχνά οι ηλικιωμένες γυναίκες εκφράζουν τη γνώμη τους και ακούγονται.

Οι γυναίκες καταρχήν αποφασίζουν για τις δικές τους προσωπικές υποθέσεις, δηλ: αποφασίζουν ποιον θα αγαπήσουν. ποιον θα παντρευτούν (ή χωρίσουν) και που θα μείνουν μετά τον γάμο. Ωστόσο, όταν αποκτήσουν παιδιά, η γυναίκα μένει κανονικά στο σπίτι του συζύγου της, καθώς τα παιδιά ανήκουν εκεί, στην οικογένεια του πατέρα τους.

Είναι οι γυναίκες που αποφασίζουν αν θέλουν να κάνουν έρωτα ή όχι. Οι άντρες μπορούν μόνο να αποδεχτούν, τι αποφασίζουν οι γυναίκες σε αυτά τα θέματα. Οι άντρες λένε με υπερηφάνεια: "Δεν θα εξαναγκάσουμε ποτέ μια γυναίκα". Συχνά χρησιμοποιούν τη φράση: "Είναι επιλογή των γυναικών ..". Μερικές φορές οι άντρες παραπονιούνται επίσης: "Η γυναίκα μου έχει κλείσει ". Τι πρέπει να κάνω;".  Ένας άντρας είπε κάποτε: "Τώρα η γυναίκα μου φοράει παντελόνι από κάτω."

Δεδομένου ότι οι άνδρες και οι γυναίκες ανήκουν σε διαφορετικές σφαίρες, κρατούν αποστάσεις μεταξύ τους, 

Επίσης, για ένα ερωτευμένο ζευγάρι δεν είναι στα έθιμά τους να είναι κοντά, να αγγίζουν, να φλερτάρουν ή να φιλήσουν άλλα άτομα - τα φιλιά δίνονται μόνο στα παιδιά.

Καθώς τα δύο φύλα - ακόμα και όταν είναι ερωτευμένα - δεν είναι πολύ κοντά, τα ισχυρά οπτικά ερεθίσματα είναι σημαντικά. Καθώς η γυναίκα παίρνει την πρωτοβουλία σε θέματα έρωτα, είναι αυτή που πρέπει να δώσει αυτά τα ερεθίσματα στον άντρα – κυρίως οι νεότερες γυναίκες. Τα πολύχρωμα ρούχα των γυναικών μπορούν να ερμηνευτούν υπό το πρίσμα αυτό ως τα οπτικά ερεθίσματα που δίνουν οι γυναίκες με υψηλό βαθμό αυτοδιάθεσης.

Η διατήρηση των σφαιρών της onjesta και της pragata είναι άθικτη και είναι μια πολύ σημαντική πτυχή της θρησκείας των Kalash - ιδίως ο τελετουργικός καθαρισμός της onjesta, όποτε έχει έρθει σε επαφή με την pragata.

Η γέννηση ενός μωρού

Τα μωρά γεννιούνται στο γυναικείο αίμα και στο Bashali, άρα είναι pragata. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους υφίστανται αρκετούς καθαρισμούς - μια σταδιακή μετάβαση στον πραγματικό κόσμο των Kalash. Καθώς οι άντρες είναι onjesta, τα αγόρια, πρέπει να υποστούν τους περισσότερους καθαρισμούς πριν μπουν στον κόσμο του onjesta που ανήκουν οι άνδρες. τα γίδια τα ψηλά βοσκοτόπια και οι θεοί.

Το μωρό καθαρίζεται για πρώτη φορά 5 ημέρες μετά τη γέννηση. Η μητέρα πλένει τον εαυτό της και το μωρό στην περιοχή του Bashali και στη συνέχεια γίνεται η κάθαρση.

Μικρά κορίτσια που τραγουδώντας πηγαίνουν στα όρια του Bashali και κάνοντας κύκλο καίνε κλαδιά βελανιδιάς (σύμβολο της θεάς της οικογένειας Jestak) πάνω από τη μητέρα και το μωρό της, που βρίσκονται ακριβώς εντός της οριακής γραμμής. Μετά από αυτή την τελετή το μωρό μπορεί να εμφανιστεί στο κοινό.

Η δεύτερη φορά κάθαρσης είναι 20 ημέρες μετά τη γέννηση.

Η μητέρα και το μωρό της πρέπει να πλυθούν ξανά φεύγοντας από το Bashali. Στη συνέχεια πηγαίνουν στο Jestak-Haan -τον ναό της φυλής της οικογένειας των πατέρων. Στο δρόμο για το ναό, κορίτσια ρίχνουν καθαρό νερό από το ποτάμι πάνω από τα χέρια της μητέρας.

Στο ναό το μωρό παίρνει ένα μικροσκοπικό τόξο στο ένα χέρι, το οποίο συμβολίζει το κυνήγι εάν είναι αγόρι ενώ για το κορίτσι συμβολίζει το κυνήγι της καρδιάς. Στο άλλο χέρι είτε ένα μαχαίρι για το αγόρι είτε μια μικροσκοπική άτρακτο για το κορίτσι. Αυτά τα πράγματα τοποθετούνται αργότερα στον πέτρινο τοίχο ως προσφορές στην θεά Jestak. 

Από την αρχή τα μικρά κορίτσια προετοιμάζονται για τη σημαντική υφαντουργική εργασία τους, την οποία η Jestak αναμένεται να υποστηρίξει.

Ενώ το μωρό κρατά ακόμα αυτά τα μικρά πράγματα, η μητέρα με το μωρό της στην αγκαλιά της υποβάλλεται στη συνήθη τελετή καθαρμού των γυναικών.

Λαμβάνει 5 κομμάτια από επίπεδο ψωμί ψημένο στο ναό από εξαγνισμένους άνδρες της οικογένειας.

Στη συνέχεια, κλαδιά από βελανιδιές που καίγονται περιστρέφονται 3 φορές πάνω από το κεφάλι της με τις λέξεις: «Sootj - Sootj - Sootj».

Μετά από αυτό γίνεται μια τρύπα στο κέντρο ενός επίπεδου ψωμιού. Αυτό το ψωμί στη συνέχεια τοποθετείται στο κεφάλι του μωρού και μερικά από τα μαλλιά του κόβονται μέσα από την τρύπα. Κατόπιν το ψωμί διπλώνεται γύρω από τα κομμένα μαλλιά και με τα μικρά πράγματα που κρατούσαν τα μωρά τοποθετούνται στον τοίχο ως προσφορές στην Jestak.

Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο τελετών η μητέρα φορά συχνά τη μεγάλη βελόνα της - κατασκευασμένη από καθαριστικό σίδερο που έχει υποστεί κάθαρση - πάνω από την μπροστινή κοτσίδα της. Τώρα το μωρό και η μητέρα του μπορούν να επιστρέψουν σπίτι στο χωριό.

«Στην αρχαία Ελλάδα ο τοκετός θεωρούνταν διαδικασία μιαρή {pragata δηλ.) που προκαλούσε πνευματική μόλυνση. Για το λόγο αυτό απαγορευόταν να πραγματοποιείται σε ιερά. Η νέα μητέρα θεωρούνταν μολυσμένη τουλάχιστον για τις δέκα πρώτες ημέρες μετά τη γέννα. Στο διάστημα αυτό ήταν περιορισμένη στο σπίτι και ερχόταν σε επαφή με ελάχιστους ανθρώπους. Το μίασμα δεν περιοριζόταν μόνο σε αυτή, αλλά σε οποιονδήποτε βοήθησε στον τοκετό ή βρισκόταν στο σπίτι την ώρα του τοκετού. Όσοι εκτέθηκαν στην μόλυνση δεν επιτρεπόταν να εισέρχονται στα ιερά ή να ασκούν τη λατρεία. Αυτή η απομόνωση των δέκα ημερών είχε χαρακτήρα θρησκευτικό, επιπλέον όμως κάλυπτε και πρακτικές ανάγκες: τον αποκλεισμό της γυναίκας από τις δουλειές της καθημερινής ζωής και τη βιολογική προστασία της μητέρας και του βρέφους από τους κινδύνους που ελλόχευε η έκθεσή τους στον έξω κόσμο. Το λουτρό του νεογέννητου αμέσως μετά τη γέννα αποτελούσε την αρχική και ανεπίσημη αποδοχή του, τουλάχιστον από την πλευρά της μητέρας. Η επίσημη αποδοχή του παιδιού από την οικογένεια γινόταν με τα  Αμφιδρόμια, μια τελετή κατά την 5η ή την 7η ημέρα από τη γέννηση».

Khrosh Nawaz: Γιατί οι γυναίκες είναι pragata.  {ο μύθος}

"Οι πέντε άγγελοι δημιούργησαν τον άνδρα από χώμα. Συμπλήρωσαν το σώμα και ο Khrodaij του έδωσε ψυχή μπροστά τους και τον έστειλαν στον ουρανό.

Μια φορά, όταν κοιμόταν στον χρυσό θρόνο στον ουρανό. η γυναίκα δημιουργήθηκε από το ένα του πλευρό. Όταν ξύπνησε, είδε μια γυναίκα ξαπλωμένη στο πλάι του. Ήταν στον παράδεισο και το ίδιο και η σύζυγός του Bibi.

 Ένας από τους μάρτυρες ήταν ο Sheitan, o οποίος δεν άρεσε στον Khrodalj (καθώς αρνήθηκε να προσευχηθεί στον άντρα).

Έτσι ο Sheitan εκδιώχθηκε από τον παράδεισο. Του έβαλαν στο λαιμό ένα δακτύλιο φωτιάς και το μετάνιωσε πολύ γι την πράξη του. Για 500 χρόνια στάθηκε στο ένα πόδι και προσευχήθηκε στον Khrodaij για συγχώρεση. Προσευχήθηκε: "Όλα μου έχουν αφαιρεθεί. Παρακαλώ δώστε μου, αυτό που θέλω - την ικανότητα να εισέλθω στο ανθρώπινο σώμα". Τότε ο Khrodaij του έδωσε αυτή την ικανότητα.

Οι πρώτοι άνθρωποι ήταν στον ουρανό και δεν έτρωγαν.

Τότε ο Sheitan ήθελε να μπει στον παράδεισο για να μπει στο ανθρώπινο σώμα.

Υπήρχαν τρεις πύλες προς τον ουρανό. Η πρώτη φρουρούνταν από ένα φίδι, η δεύτερη από έναν βάτραχο και η τρίτη από ένα παγώνι.

Ο Sheitan πήγε στην πρώτη πύλη και είπε στο φίδι: "Ω. Θα ήθελα τόσο πολύ να δω τον ουρανό".  Το φίδι δεν του το επέτρεψε.

Τότε ο Sheitan είπε: "Μπορείτε να καταπιείτε το σώμα μου αλλά όχι το κεφάλι μου - Τότε μπορώ να κοιτάξω στον ουρανό". Τότε το φίδι τον κατάπιε. Μετά από αυτό, ο Sheitan ούρησε στο στόμα του φιδιού το οποίο έκανε εμετό. Έτσι ο Σεϊτάν μπήκε στον παράδεισο. Ο βάτραχος και το παγώνι πίστεψαν ότι είχε άδεια, οπότε τον άφησαν να περάσει.

Όταν η Bibi ήταν μόνη της, ο Sheitan της έδωσε ένα χαρτί και της είπε: "Αυτό είναι ένα γράμμα από τον σύζυγό σου. Σου λέει να φας ένα κόκκο σιτάρι από το δέντρο που είναι πάνω από το κεφάλι σου". Το έφαγε και αμέσως άρχισε να αφοδεύει.

Δεν υπήρχε πουθενά να το κρύψει, έτσι προσπάθησε να το κρύψει εδώ (κάτω από τα χέρια) και εδώ (ανάμεσα στα πόδια) - και εκεί που το έκρυψε, άρχισαν να μεγαλώνουν τρίχες. Τότε ζήτησε βοήθεια από το αμπέλι, από την κολοκύθα και από τη συκιά. Της έδωσαν φύλλα, αλλά ήταν αδύνατο να το κρύψει.

Τότε ο Khrodaij ζήτησε από τους τέσσερις αγγέλους να διώξουν τους ανθρώπους από τον ουρανό. Στέλνει τον άνδρα προς τα δυτικά και τη γυναίκα προς τα ανατολικά, ώστε να μην μπορούν ποτέ να δει ο ένας τον άλλον.

Για πολύ καιρό λαχταρούσαν να συναντηθούν και έκλαιγαν. Στη συνέχεια, ο Khrodaij διέταξε τους αγγέλους να φέρουν τον άνδρα και τη γυναίκα μαζί στη μέση του κόσμου. Καθώς αυτό έγινε, οι άγγελοι τους έφεραν φωτιά από την Κόλαση. Άναψαν τη φωτιά επτά φορές για να γίνει πιο αδύναμη. Τους έφεραν επίσης σιτάρι από τον ουρανό. Και έπλυναν το σιτάρι επτά φορές για να είναι λιγότερο καθαρό από ό, τι στον ουρανό. Τότε οι άγγελοι δίδαξαν στους ανθρώπους πώς να οργώνουν και πώς να καλλιεργούν το σιτάρι.

Μήπως εξαιτίας όλων των λαθών που έκανε η πρώτη γυναίκα, οι γυναίκες είναι pragata».